Detacheren in de arbeidsmarkt van nu

PERSBERICHT

Detacheerders in de lift: omzet stijgt met 11%

Waardenburg, 16 mei 2023 – De omzet van de leden van de Vereniging van Detacheerders Nederland (VvDN), de branchevereniging voor detacheringsorganisaties, is in het eerste kwartaal van 2023 wederom gestegen. Ditmaal met 11% per werkdag in vergelijking met hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Al met al is het nu voor het achtste achtereenvolgende kwartaal dat de sector in de lift zit. Detacheerders blijken goed in staat om in een arbeidsmarkt met grote tekorten, wel mensen aan zich te binden. In deze markt van grote tekorten, kiezen steeds meer professionals voor een dienstverband met een detacheerder. Detacheerders bieden als werkgever vaak precies wat specialisten en hoger opgeleiden in een bepaalde fase van hun loopbaa zoeken. Het aantal gedetacheerden in dienst is vergeleken met een jaar geleden gestegen met 9%, waarvan maar liefst 60% nu een vast contract heeft bij de detacheerder. Dit blijkt uit de nieuwste MarktMonitor van de branchevereniging.

Fred Boevé, bestuurslid VvDN: “Detachering raakt goed ingeburgerd en laat zien dat ze een stevig fundament vormt onder de arbeidsmarkt. Een arbeidsmarkt die historisch krap is en met een zeer laag werkloosheidscijfer. Wij weten daarin ons goed staande te houden en varen onze eigen koers. Dat zegt alles over de toegevoegde waarde van onze werkzaamheden. Detacheringswerk wordt gekenmerkt als specialistisch en hoogwaardig.”

Leegloop stijgt
De arbeidsmarkt is op dit moment buitengewoon uitdagend. Als een van de weinigen weten detacheerders het hoofd te bieden aan deze uitdagingen. Over de afgelopen periode is het aantal vaste contracten verder gestegen tot boven de 60%. Deze medewerkers hebben wel de flexibiliteit van uitdagende en wisselende opdrachten. Maar de zekerheid van een vast dienstverband. Dit zegt iets over ondernemerschap van detacheerders. Voor detacheerders zijn er altijd twee kanten van de medaille en accepteren ze naast de lusten ook de lasten. Boeve: “Onze leegloop (periode zonder opdracht) is fors gestegen naar 5,4%. Dit was een jaar geleden nog 3,8%. Dit komt deels omdat we op voorhand al mensen aan ons binden en één of twee maanden langere onboarding op de koop toenemen. Maar we zien ook dat vraag verschuift en dat sinds kort kandidaten kieskeurig aan het worden zijn. Ze slaan een opdracht af omdat deze niet bevalt. Bijvoorbeeld omdat opdrachtgevers steeds meer aanwezigheid verplichten en wat meer af willen van het hybride werken.”

Motor onder detacheringswereld
De vakgebieden engineering, finance en ICT zijn toch wel de motor onder de detacheringswereld. Ten opzichte van een jaar geleden maken deze beroepsgroepen nu al 69% uit van de omzet terwijl dit 65% was. In dit kwartaal zijn deze drie beroepsgroepen ook met meer dan 10% gegroeid.Het succes en de acceptatie van detachering is hier gelegen in het feit dat in deze beroepen meer projectmatig wordt gewerkt.

Kerncijfers eerste kwartaal 2023:

• Omzet per werkbare dag wederom gegroeid +11% in vergelijk met eerste kwartaal van 2022
• Omzet per gedetacheerde en per werkdag gestegen.
• Aantal gedetacheerden met 9% gestegen t.o.v. een jaar eerder.
• Percentage leegloop toegenomen naar 5,4% in vergelijking met vorig kwartaal en t.o.v. het eerste kwartaal van 2022.
• Het percentage medewerkers met vast dienstverband blijft verder toenemen. In het eerste kwartaal 2023 was dit 60%.
• Verkooptarief stijgt met 7,95% t.o.v. eerste kwartaal van 2022 en 2,69% t.o.v. vorige kwartaal.

Over VvDN
De Verenging van Detacheerders in Nederland (VvDN), opgericht in 2018. Doel van de vereniging is de belangen van de leden en de sector te vertegenwoordigen. De VvDN is gesprekspartner in de dialoog over de inrichting van de arbeidsmarkt en streeft naar wettelijke- en/of breed maatschappelijk gedragen erkenning van de detacheerder als dienstverlener en als werkgever. De VvDN-leden vertegenwoordigen een omzet van ongeveer 35% van de markt.

De detacheerdersmarkt wordt volgens onderzoek uit 2018 geschat op een omzet van 6,2 miljard euro.

Voormalig topambtenaar Hans Borstlap spreekt van een ‘historische’ doorbraak in het arbeidsmarktdossier. Werkgevers en brancheorganisaties vinden dat de politieke plannen totaal niet aansluiten bij de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Bij de ArbeidsmarktPoort voerden politiek en praktijk een stevig debat.

VvDN, Bovib en ONL organiseerden op donderdag 19 april de eerste ArbeidsmarktPoort. Waar anders dan bij Nieuwspoort in het Tweede Kamer-gebouw ontmoeten politiek en praktijk elkaar. Reden voor dit initiatief: de brancheorganisaties vinden dat het hoog tijd is voor een fundamenteel, feitelijk en rationeel debat over de toekomst van de Nederlandse arbeidsmarkt.

Onder leiding van dagvoorzitter Hugo-Jan Ruts (ZiPmedia) gaven politieke kopstukken Hans Borstlap, CDA-Kamerlid Hilde Palland en Ruben Houweling (SER-lid, hoogleraar Arbeidsrecht Erasmus Universiteit Rotterdam) hun visie op de arbeidsmarktplannen. Ook gingen zij in discussie met vertegenwoordigers van brancheorganisaties en werkgevers in de zaal. Politiek en praktijk blijken tijdens dit debat echt verschillende werelden.

Hét gespreksonderwerp: de Kamerbrief van minister Karien van Gennip (Sociale Zaken) van 3 april waarin zij met zes maatregelen komt om flexibele arbeid terug te dringen.

Wendbaarheid voor werkgevers?

“Deze brief is historisch”, zegt Hans Borstlap tijdens de ArbeidsmarktPoort. “De minister is er in geslaagd beide partijen bij elkaar te brengen. De wapenstilstand tussen ‘het heilige flex’ van werkgevers en ‘het heilige vast’ van werknemers (lees: vakbonden) is na 120 jaar eindelijk doorbroken. Karien van Gennip heeft er een koevoet tussengestoken en de richting veranderd.”
De voorzitter van de Commissie Borstlap is lyrisch over deze koerswijziging, maar niet per se over de uitwerking van de plannen. Zo is de Crisisregeling Personeelsbehoud – een soort ‘crisis WW’ – niet wat de Commissie Borstlap voor ogen had in het advies over de arbeidsmarkt aan het kabinet. “Wij hadden meer ruimte voor wendbaarheid voor werkgevers ingebouwd in ons rapport.”
Die wendbaarheid voor werkgevers is niet of nauwelijks terug te vinden in de brief van Van Gennip. Toch verdedigt Hilde Palland de maatregel Crisisregeling Personeelsbehoud van haar partijgenoot. “Wij hebben er heel hard voor gepleit werkgeverschap te faciliteren, ook om het aantrekkelijker te maken iemand in dienst te nemen. De brief is een van de eerste stappen daartoe.”

‘Achterstallig onderhoud opleidingen’

Ook mist Borstlap in de plannen van Van Gennip maatregelen voor een ‘individuele leerrekening’. Zorgen dat werkenden bijblijven is volgens hem hard nodig in een tijd dat banen en functies zo snel veranderen. “Het is teleurstellend dat de minister niet ziet wat de dappere minister Goeman Borgesius (met de invoering van de leerplicht) 120 jaar geleden wel zag.”
Borstlap spreekt van achterstallig onderhoud bij het opleiden van mensen en pleit voor forse investeringen. “Elke euro die je investeert verdien je dubbel en dwars terug met hogere arbeidsproductiviteit.” En het is goed voor werknemer en werkgever. “Wendbaarheid en weerbaarheid horen bij elkaar.”

Aov zelfstandigen: ‘was niks, is niks, wordt niks’

Het meest uitgesproken is Borstlap over Van Gennips’ maatregel voor een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov) voor zelfstandigen. In 2019 is in het pensioenakkoord tussen werkgevers (VNO) en werknemers (FNV) afgesproken dat dat deze er moet komen. Maar Borstlap adviseert geen aov voor zelfstandigen in te voeren. “Dat dit buiten de zzp-organisaties om is gedaan, is vragen om problemen. Het was niks, het is niks en het zal ook niks worden.”

Nieuw sociaal stelsel

Borstlap pleit in plaats daarvan voor ‘basisvangnet’ om alle werkenden te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid. “De overheid moet een vloer garanderen, zorgen dat niemand daar doorheen zakt.”
En daarin vindt hij een medestander in Ruben Houweling. Houweling wijst er op dat in tien jaar tijd drie wetten zijn gekomen (WWZ, WAB en Wet DBA) die niet leiden tot het doel, een toekomstbestendige arbeidsmarkt. “Het probleem is dat arbeidsrechtelijke onderwerpen en regels voor sociale zekerheid aan elkaar geknoopt worden. Dat maakt het ingewikkeld.” De heftige discussie over flex en zzp is ontstaan door deze ‘houdgreep’, zo redeneert Houweling. “Als de condities voor een basisvoorziening voor alle werkenden er zouden zijn, zijn de ingrepen in arbeidscontractvormen (vast, zzp) niet meer zo spannend.” Maar is het realistisch om te hopen op een fundamenteel nieuw sociaal stelsel? “Het kan, maar dat heeft tijd nodig”, stelt Houweling. “Als je er nu mee begint zou het in 2035 kunnen worden ingevoerd.”

Onderscheid (schijn)zelfstandigheid

Ondertussen worstelt de politiek nog met een uitvoerbaar en handhaafbaar alternatief voor de wet DBA. “Er moet bij een zelfstandige echt sprake zijn van ondernemerschap. Anders krijg je constructies waarbij mensen werken zonder aov. Dat kan echt niet”, zegt Hilde Palland. Daarbij kan men niet om lastige arbeidsrechtelijke termen als ‘gezagsverhouding’ en ‘organisatorische inbedding’ heen. “De uitspraak van de Hoge Raad in de Deliveroo-zaak geeft aan dat wij als politiek dit moeten invullen.”

“Het is aan ons om een manier te vinden om de schijnzelfstandigen te onderscheiden van echte zelfstandig ondernemers”, zegt Palland. Volgens haar kan Den Haag zich door andere landen laten inspireren. Zo staat zij positief tegenover het Belgische model, waarbij een meer sectorale aanpak voor het bepalen van (schijn)zelfstandigheid geldt.

Hyperkrapte arbeidsmarkt

Dagvoorzitter Hugo-Jan Ruts vraagt zich af hoe actueel de discussie over meer rechtszekerheid voor (flex)werkenden is. De plannen van het kabinet zijn gebaseerd op de kwalijke kant van flex, dat speelde vooral in 2019. Nu is er sprake van hyperkrapte, een arbeidsmarkt waarop de werkende het voor het zeggen heeft.” Borstlap gaf toe dat zijn Commissie niet had voorzien dat de krapte op de arbeidsmarkt zo fors zou zijn.
Terwijl de politiek worstelt met hervorming van de arbeidsmarkt – zoals het repareren van onwerkbare wet- en regelgeving als de Wet DBA – gaan de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt in razend tempo. De kabinetsplannen sluiten niet eens aan bij huidige praktijk, laat staan bij de arbeidsmarkt van morgen, zo klinkt de kritiek uit de zaal.

Meer zzp’ers

Want bij de aanwezige werkgevers, detacheerders en intermediairs bij de ArbeidsmarktPoort rest vooral de vraag ‘wat schieten we hier daadwerkelijk mee op?’ Margreet Drijvers van PZO-ZZP vraagt het Borstlap op de man af. “De hele brief van Ven Gennip ademt toch traditionaliteit? Het vaste contract is de norm. Waar is die wendbaarheid die werkgevers willen? Waar blijft de vrijheid van zzp’ers?” Borstlap vult aan dat vast alleen de norm moet zijn voor structureel werk, maar dat stemt het publiek niet gerust. Integendeel. “Waarom mogen mensen niet zelf kiezen of zij werknemer of zp’er willen zijn?” is de logische vervolgvraag uit de zaal.
Borstlap zegt dat hij zich grote zorgen maakt over de groei van het aantal zzp’ers in de zorg. Hij haalt het cliché van de zorgmedewerker die op vrijdagmiddag ontslag neemt om op maandagochtend als zelfstandige aan de slag te gaan nog maar eens aan. “Een systeem dat dit toestaat is onhoudbaar.”
Tegelijkertijd meldt ZiPconomy op basis van onderzoek van Intelligence Group dat een overgrote, groeiende meerderheid van de zelfstandig professionals helemaal niet terug wil in loondienst. Dat roept de vraag op of het überhaupt mogelijk is om met wet- en regelgeving de groei van het aantal zzp’ers in te dammen?
Daarop moet Borstlap het antwoord schuldig blijven. Hij verzucht: “Misschien is de geest al uit de fles.”

“De politieke plannen voor de arbeidsmarkt zijn slechts kleine stapjes die worden gebracht als een grote sprong voorwaarts”, zo zei Stef Witteveen (VvDN) onlangs in een interview met ZiPconomy in de aanloop naar de eerste ArbeidsmarktPoort.
Lees ook: ArbeidsmarktPoort: ‘breder debat arbeidsmarkt nodig’

Antoine van den Oever (BAS Consultancy): ‘detacheren beter op de kaart zetten in Den Haag.’

Lees hier het hele interview.